Zaaloverzicht Escher – Andere wereld met installatie van Gijs Van Vaerenbergh
In 2023 is het 125 jaar geleden dat de kunstenaar M.C. Escher (1898-1972) het levenslicht zag en dat wordt gevierd in Den Haag met tentoonstellingen en activiteiten. Kinderen bouwen hun eigen onmogelijke architectuur in de Erezaal. Met de grootste museale Eschercollectie ter wereld vormen Kunstmuseum Den Haag en Escher in Het Paleis het hart van dit jubileumjaar.
In 1968 kwam ik voor het allereerst in het Kunstmuseum Den Haag (toen nog Gemeentemuseum Den Haag), waar ik inmiddels meer dan 25 jaar werk. Van dat museumbezoek heb ik niets gemerkt want ik dobberde rond in de buik van mijn moeder. Zij – in verwachting van mij, mijn vader en diens ouders bezochten de grote Escher-tentoonstelling, die Maurits Cornelis Escher zijn wereldfaam bezorgde. In mijn geboortejaar vierde de graficus zijn 70ste verjaardag.
Ik stel me voor hoe de familie op een zondagmiddag in de karamelkleurige Ford Taunus van mijn grootouders op een nog lege snelweg met een slakkengangetje van Utrecht naar Den Haag reed. Mijn vaders eigen Fiatje was te klein voor het hele gezelschap. Hij – grappend achter het stuur, met naast zich vanwege haar lange benen: zijn moeder – vers gekapt en gekleed in een Chanelachtig pakje. Ook zonder lange benen zou ze voorin hebben gezeten.
Mijn moeder, in een A-lijn positiejurk, met rode wangen van ongemak op de achterbank, naast haar zwijgzame, onpeilbare schoonvader. Op de hoedenplank zijn met zorg weggelegde, grijsbruine hoed.
Met zijn optische illusies, spiegelingen, onmogelijke architectuur en meer dat de kijker voor raadsels stelt, had de kunstenaar Escher mijn rationele, niet al te artistieke grootvader weten te bekoren. Vóór zijn pensioen was hij decennialang wiskundeleraar geweest aan het Utrechtse Christelijk Gymnasium. Een kunstenaar met enig mathematisch benul – ja, voor dat soort kunst wilde hij dan weleens naar een museum.
De reproductie van Drie werelden die mijn vader bij die gelegenheid uitkoos in de museumwinkel, kreeg gedurende een paar jaar een plekje aan de wand in mijn ouders’ slaapkamer. Als peuter durfde ik er nauwelijks naar te kijken. Die koud-starende, geschubde vis daar onder het wateroppervlak vond ik spookeng en de geelgroene tint van de prent ronduit verontrustend.
Onlangs bekeek ik de originele litho uitgebreid op de tentoonstelling Escher – Andere wereld in Kunstmuseum en ontleedde ik mijn kinderhuiver. In de thematische opgezette overzichtstentoonstelling is veel meer te zien dan Eschers beroemde prenten. Ook zijn vroege werk, waaruit veel aandacht voor landschappen en de natuur spreekt, wordt getoond. Indrukwekkend vond ik in de eerste zaal onder andere de mij onbekende houtsnede De tweede scheppingsdag (De scheiding der wateren), uit 1925.
Op fantasievolle wijze is in de expositiezalen een combinatie tot stand gebracht met monumentale installaties van het Belgische kunstenaarsduo Gijs Van Vaerenbergh.
Kinder- en familieactiviteiten
Voor kinderen die in het Kunstmuseum de wereld van Escher leren kennen (t/m 18 jaar gratis) is er, afgezien van veel te zien, ook van alles te doen. Bij de informatiebalie zijn gratis Doebladen Escher – Andere wereld verkrijgbaar, waarmee de tentoonstelling kan worden verkend. Iedere zondag is er tussen 12.00 – 16.00 uur gratis open Kinder- of Familieatelier en tijdens de schoolvakanties worden er kinderworkshops georganiseerd.
Op de Erezaal is direct naast de expositie Bouwen met Escher te vinden. Ik creëerde er een plek waar kinderen fantastische bouwwerken op spiegelplaten kunnen stapelen met houten Kapla-blokken. De bijzonderste resultaten op Instagram – onder vermelding van #mijnescher – winnen een prijs.