foto Eveline van Egdom
In de herfst van 2018 bogen wij – de jury van de Max Velthuijs-prijs 2019, bestaande uit: Brian Elstak, Olivia Ettema, Floor Rieder (voorzitter), Emilie Sitzia en ik – ons over de vraag welke Nederlandse illustrator deze prestigieuze, driejaarlijkse oeuvreprijs in 2019 toegekend zou moeten krijgen.
Er zijn nogal wat illustratoren die hiervoor in aanmerking komen. Hoe pak je dat aan? Er kan er maar één winnen. Wie kies je na ampele overwegingen en over wie laat je stilletjes een traan omdat je hem of haar de prijs ook gunde?
Eerder viel de eer voor deze prijs en het daarbij behorende niet onaanzienlijke geldbedrag van €60.000,- ten beurt aan respectievelijk: Mance Post (2007), Thé Tjong-Khing (2010), Wim Hofman (2013) en Dick Bruna (2016).
Onder toeziend oog van ambtelijk secretaris Aad Meinderts (tevens directeur Literatuurmuseum) leerden wij elkaar eerst een beetje kennen. Ik had weleens een middag op een Amsterdams terras zitten praten met Brian Elstak en vluchtig kennisgemaakt met Floor Rieder tijdens de opening van haar tentoonstelling bij WG Kunst in Amsterdam in 2017, maar de andere juryleden kende ik slechts van naam. En zo ongeveer was het voor iedereen.
Daarna begonnen we, ieder had inbreng vanuit eigen perspectief en expertise. Er waren drie illustratoren in de groep, waarvan twee dertigers: Floor Rieder (1985) en Brian Elstak (1980), en één vijftiger, Olivia Ettema (1962), met een indrukwekkende staat van dienst. Dan waren er nog twee kunsthistorici: Emilie Sitzia, hoogleraar illustratie aan de UVA, en ik. Die combinatie van mensen leverde gesprekken op over hoe het komt dat illustratie buiten het rijk van de beeldende kunst valt of daar zelfs van wordt uitgesloten. En over waarom dat vaak niet terecht is.
In het juryrapport zouden we later stellen:
‘Het feit dat illustratief werk een reactie is op een tekst wordt vaak als argument gebruikt om illustratie tot de marge van de beeldende kunst te degraderen of het er helemaal van uit te sluiten. Maar laten we niet vergeten dat westerse beeldende kunst eeuwenlang voornamelijk naar aanleiding van verhalen is ontstaan. Nog altijd bewonderde renaissancekunstenaars als Rafaël en Michelangelo werkten ook in opdracht. En hun onderwerpen lagen veelal verankerd in verhalen. Beeldende kunst kan dus ook dááruit ontstaan.’
Samen brachten we successievelijk zoveel mogelijk Nederlandse illustratoren in kaart waarvan we een heel oeuvre konden overzien. De Max Velthuijs-Prijs is immers een oeuvreprijs. Stapels boeken werden er op basis van onze longlist voor ons klaargelegd of in rugtassen door onszelf aangesleept. We bladerden, keken, gaven woorden aan onze waardering en kwamen uiteindelijk in stappen tot een shortlist door scherpe afwegingen te maken. Toen we tijdens een volgende vergadering allemaal onze drie favorieten bekendmaakten was er volop overlap, maar één naam prijkte bij iedereen op het lijstje, en dat was Sylvia Weve.
In het juryrapport verwoordden we onze bewondering voor haar werk als volgt:
‘De illustraties van Sylvia Weve voor kinderboeken zijn trefzeker, getuigen van flair en blinken uit in expressie. […] Haar beeldende bereik is enorm en alles wat er uit haar handen komt, ziet er schijnbaar moeiteloos gemaakt uit. Voor elk boek, elk verhaal put Weve uit een palet aan technieken, beeldende middelen en stijlen. Van pentekening en geschilderd werk tot aan digitale collage. Met afwisselend in de hoofdrol: lijn, vorm, of juist kleur. Van eenvoudig en gestileerd tot aan barok. Humoristisch, poëtisch, of een tikkeltje surrealistisch.’
[…] ‘Weves aanpak is gedurfd, origineel en persoonlijk. Haar illustraties vol vaart en expressie hebben een menselijke, intuïtieve kant die recht uit het hart komt en spreken zowel kinderen als volwassenen aan. ‘
Zo kon het zijn dat op 19 september 2019 een stralende Sylvia Weve de Max Velthuijs-Prijs 2019 in ontvangst nam in het Literatuurmuseum in Den Haag. Na een fantastische, uitdagende feestrede door Ted van Lieshout, die Sylvia Weve noopte tot een al even geestig weerwoord ten dank. Een door mij plechtig voorgelezen juryrapport en een roerend optreden van Bette Westera en haar man Diederik van Essel, die haar op muziek gezette gedichten ten beste gaven, omlijstten de zonnige middag.
PS. Wie ik de prijs ook gunde? Over wie ik die traan liet? Ga ik niet zeggen…
v.l.n.r.: Emilie Sitzia, Olivia Ettema, Brian Elstak, Floor Rieder
Jury 2019
Max Velthuijs-prijs
Gerelateerde berichten:
Powered by Contextual Related Posts