kijk

Honeyland

Zou de regisseur Hatidze een honinggele blouse cadeau hebben gedaan als dank voor het filmen van haar aan bijen en oude moeder gewijde leven in een gehucht bestaande uit met brokken natuursteen gestapelde huizen in Noord-Macedonië? Je zou het bijna denken, Hatidze draagt hem in alle scènes op één na; alles in deze documentaire film baadt in wonderschoon, honinggeel licht. Zelfs het gras is hier gelig en de onlangs met een gammele caravan en een kudde runderen gearriveerde buurfamilie verbouwt zonnegele maiskolven en ontketent tot ontzetting van Hatidze een heldergele brand om een weiland voor de veestapel af te dwingen. Meer inwoners dan Hatidze – en tijdelijk deze rondtrekkende familie – telt het verlaten dorpje niet.

Oude Hatidze is opgegroeid met van generatie op generatie doorgegeven kennis van bijenvolken. In het ongerepte landschap beklimt ze in wapperende rok de ruige bergen, precies wetend waar in de rotswand de bijen op magische wijze honing maken. Ze zingt voor hen en neemt – met blote handen –  nooit meer dan de helft van de honingraten als geschenk aan. In Skopje verkoopt ze de wilde, pure honing op de markt maar merkt dat er steeds minder vraag naar is dan vroeger. Uren loopt ze terug naar het oude huisje waar haar bejaarde moeder op een rustbank haar dagen doorbrengt, naar eigen zeggen zonder enige intentie ooit te zullen sterven, zich beklagend over de verzorging waartoe zij haar dochter verplicht. Hatidze voert haar moeder van de markt meegebrachte bananen en wast ingehouden liefdevol haar haren.

Deze wonderschone film in een landschap dat oogt alsof het net geschapen is biedt een inkijkje in een wereld waarin geld en spullen niet tellen. Hier bestaan geen hypotheken, tankstations, bushaltes, ziektekostenverzekeringen en televisies. Wie muziek wil horen zingt zelf, of spijkert een aluminium bord op een houten stok om radiogolven op te vangen. Wie een open wond heeft houdt hem voor altijd, als kalfjes ziek worden gaan ze dood want in dit mensverlaten gebied is dokter noch veearts te vinden. Dat ook. Godverlaten is het er niet. Er is namelijk liefde. In zuivere vorm, onuitgesproken maar in alles is er de tedere zorg van Hatidze voor haar moeder, de natuur, de poezen, de bijen en zelfs voor de ontelbare, verwilderde kinderen van de buren wier ouders in alles haar tegendeel zijn. Hatidze, zo puur als honing, ze bestaat en leeft ergens in Noord-Macedonië.

Honeyland, 2019 | regie Tamara Kotevska & Ljibimor Stefanov | vanaf 9 januari 2020