lees

ATAK en zijn verrukkelijke mishmash

In zijn pas verschenen, tekstloze prentenboek De omgekeerde wereld (oorspronkelijke titel Verrückte Welt) brengt ATAK – pseudoniem van de Duitse illustrator en beeldend kunstenaar Georg Barber  – op geestige wijze tegenstellingen bijeen. Op iedere pagina weer andere. Een olijke baby voert een volwassene hapjes, de brandweer blust met vuur en een triomfantelijk ogende leeuw laat de clown door een hoepel springen.

Een op de aller eerste versie van Mickey Mouse gebaseerd figuurtje stapt parmantig door het hele boek heen en houdt zich daardoor ook op in een tuin met rechthoekige vijver en fontein die verwijst naar de beeldtraditie van islamitische paradijstuinen. Een troepje peuters, die doen denken aan speelgoedopwindpopjes uit de jaren ’50, kruipt in de richting van het water om er aan de andere kant bejaard weer uit te komen.

In één en hetzelfde boek figureren: een op een vijftiger jaren Schiltkröt-pop lijkend Roodkapje, een punker met hanenkam, een collage van Matisse, een Duitse oppasser met worst, de blote dame uit Déjeuner sur l’ herbe van Manet en een dozijn stripfiguren.

ATAKS kleurrijke illustraties zijn in lagen opgebouwd en geschilderd in een palet van iets vergrauwde pasteltinten waarin mintgroen en rozerood domineren. Als je je ogen een beetje dichtknijpt en de spreads door je oogharen heen bekijkt, doen zijn illustraties op de een of andere wonderlijke manier zelfs een heel klein beetje aan het late werk van de Duitse schilder Gerhard Richter denken. Hoe onvergelijkbaar natuurlijk ook, maar toch – iets in het kleurgebruik, de verflagen en de intensiteit.

Tegenstellingen – echt een thema voor ATAK, want hij houdt van het ongerijmde, van het samenbrengen van motieven, stijlen en literaire bronnen die uit verschillende werelden komen. Hoge en lage cultuur, vroeger en nu, Oost en West. Vanuit zijn beeldgeheugen verenigt hij in zijn illustraties op ogenschijnlijk associatieve wijze alles wat hem inspireert en maakt er een volstrekt eigen wereld van.

Ook in Der Garten – het eerste prentenboek van ATAK dat ik in 2013 onder ogen kreeg – zie je dit duidelijk. In een vlak-naïeve, intense plantenwereld die ik associeer met de schilderijen van de Franse kunstenaar Henri Rousseau (1844-1910) rijzen in een Ottomaanse setting expressieve bloemen op die herinneren aan de tulpen en anjers op het beroemde Turkse 16de– en 17de-eeuwse keramiek uit Iznik. Monter combineert ATAK deze met pittig geschilderde cipressen en bloemen die zo geplukt lijken te zijn van bont Hongaars borduurwerk en van Indiase sits- en blockprintstoffen.

Nostalgisch en eigentijds, gedurfd en zacht, ernstig en geestig, absurdistisch en poëtisch – dat alles is het unieke werk van ATAK.

ATAK (Georg Barber) werd in 1967 geboren in Frankfurt/Oder en studeerde visuele communicatie aan de Universiteit van Berlijn.  Hij maakte deel uit van de voormalige DDR-punkscène en was medeoprichter van het avantgardistische striptijdschrift Renate. Zijn werk als beeldend kunstenaar wordt tentoongesteld in heel Europa. ATAK heeft verschillende kinderboeken gemaakt die in vele talen zijn vertaald. Na docentschappen in onder meer Berlijn, Hamburg en Gent doceert hij momenteel illustratie aan de Kunsthochschule Burg Giebichenstein in Halle. Georg Barber woont en werkt in Berlijn en Stockholm.

ATAK | De omgekeerde wereld | Uitgeverij Boycott, 2019 | ISBN 9789492986061

ATAK